Smog wrócił – jak zadbać o zdrowie?

• W czasie pandemii walka ze smogiem i jego skutkami ma szczególne znacznie, ponieważ wpływa na przebieg COVID-19.
• Problem istnieje od lat, mimo to nie badamy się regularnie – a to mogłoby pomóc uniknąć rozwoju chorób spowodowanych wdychaniem zanieczyszczonego powietrza.
• Konsultacje pulmonologiczne to zaledwie 1,3% wszystkich specjalistycznych wizyt lekarskich, a spirometria i RTG klatki piersiowej to tylko 4,5% badań obrazowych.

Co roku zimą nasze płuca wypełnia smog. W czasie pandemii jego obecność jest szczególnie niebezpieczna, bo pogarsza przebieg COVID-19. Potwierdzają to m.in. analizy amerykańskich naukowców z Harvardu, którzy odnotowali wyższą śmiertelność wśród osób żyjących w rejonach o szczególnie zanieczyszczonym powietrzu. Jego wieloletnie wdychanie zmniejsza odporność ich płuc. Do podobnych wniosków doszli włoscy i duńscy naukowcy ze Sieny i Aarhus. Dlatego sprawdzanie stanu naszych płuc powinno być jednym z podstawowych badań profilaktycznych wykonywanych cyklicznie. A tego nie robimy.

– W Polsce niestety problem smogu dotyczy większości województw i praktycznie wszystkich większych miast. Mimo to obserwujemy, że konsultacje pulmonologiczne to zaledwie 1,3% corocznych wizyt specjalistycznych. Podobnie wygląda sprawa z podstawowymi badaniami diagnostycznymi płuc, które stanowią tylko 3% wszystkich badań zamawianych przez naszych ubezpieczonych. Żeby mieć pewność, że wykryjemy problem odpowiednio wcześnie, warto badać płuca przynajmniej raz w roku – zauważa Xenia Kruszewska, Dyrektor Działu Ubezpieczeń Zdrowotnych w SALTUS Ubezpieczenia.

Które badania płuc powinno się wykonywać regularnie?

Podstawą diagnostyki płuc są dwa badania – spirometria i RTG klatki piersiowej. Pozwalają one już na wczesnym etapie wykryć problemy z układem oddechowym. Ważne jest też to, że są one proste do wykonania, bezbolesne i nie wymagają wielu przygotowań.

• Spirometria – mierzy objętość i pojemność płuc oraz ocenia przepływ powietrza w płucach i oskrzelach. Jest więc podstawą diagnostyki m.in. POChP czy astmy. Jej wyniki mogą też wskazywać na inne przewlekłe problemy, np. nadciśnienie.
• RTG klatki piersiowej – badanie obrazowe pozwalające ocenić stan płuc i dróg oddechowych, sprawdzić, czy nie zachodzą w nich żadne zmiany. Pozwala ocenić, czy pacjent cierpi na zapalenie płuc, gruźlicę, rozedmę, a także wykryć ewentualne guzy oraz ocenić wydolność układu krążenia.

– Choć są podstawą diagnostyki wielu groźnych chorób, to Polacy niechętnie je wykonują. RTG klatki piersiowej stanowi tylko 3,9% diagnostyki obrazowej. W przypadku spirometrii sytuacja wygląda jeszcze gorzej – to tylko 0,6% badań obrazowych – dodaje Xenia Kruszewska z SALTUS Ubezpieczenia.

Wdychanie smogu przyczyną wielu chorób

Cięższy przebieg COVID-19 to tylko jeden z problemów, z którym muszą się liczyć osoby żyjące w miejscach o wysokim poziomie smogu. Szkodliwe substancje wiszące w powietrzu w okresie zimowym mogą być przyczyną wielu przewlekłych chorób. Większość z nich stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Są to m.in.:

• astma,
• choroby układu krążenia,
• nowotwór płuc,
• przewlekła obturacyjna choroba płuc,
• przewlekłe zapalenie oskrzeli.

Obecność smogu jest także bardzo niebezpieczna dla kobiet w ciąży – w skrajnych przypadkach może przyczynić się do poronienia

Czy na diagnozę trzeba czekać miesiącami?

Choć na wizytę u pulmonologa w ramach NFZ czeka się według Barometru WHC około 21 dni, to dodając do tego wiele tygodni w kolejce na badania i powrót z wynikami do specjalisty (na spirometrię czeka się około miesiąca), rozpoznanie choroby rozciąga się na kilka miesięcy. Skróceniu diagnozy nie sprzyja też fakt, że zarówno na spirometrię, jak i RTG klatki piersiowej trzeba mieć skierowanie. Dlatego wiele osób szukając pomocy decyduje się na świadczenia prywatne, m.in. za pośrednictwem grupowych ubezpieczeń zdrowotnych, które skracają czas oczekiwania do kilku dni.